Wprowadzenie:
Niepełnosprawność sensoryczna związana z ubytkiem słuchu w XXI wieku nie jest rzadkim zjawiskiem. Pociąga ona za sobą konsekwencje w każdej sferze funkcjonowania człowieka. Wysunięto hipotezę, że także obszar aksjologiczny będzie się różnił u osób niedosłyszących i ze słuchem w normie. Wartość jest „trwałym przekonaniem, że dany sposób postępowania lub określony stan końcowy jest bardziej pożądany z osobistego lub społecznego punktu widzenia niż postępowanie doń przeciwne”. Same wartości, choć mają wpływ na ludzkie zachowania, są pojęciami abstrakcyjnymi. Te same wartości mogą być cenione przez różnych ludzi, choć w różnym stopniu. Obniżenie zdolności słyszenia, spowodowane różnorodnymi przyczynami, może mieć różną głębokość, a co za tym idzie – konsekwencje, które uwidocznić się mogą także w sferze aksjologicznej.

Cel:
Przedmiotem badań niniejszej pracy było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie czy istnieje różnica w rodzaju preferowanych wartości u osób z różnym poziomem niedosłuchu i osób nie mających problemu ze słuchem i na czym różnice te polegają.

Materiał i metoda:
Badania przeprowadzono w Lublinie w 2011 i 2012 roku. Wyodrębniono dwie grupy osób: (1) nie mające problemów ze słuchem i (2) niedosłyszące (wszystkie stopnie niedosłuchu). Badania miały charakter indywidualny i dobrowolny. Do ostatecznych analiz przyjęto 22 badania osób słyszących (przedział wiekowy od 18 do 31 roku życia) i 13 osób z niedosłuchem (od 20 do 27 roku życia). Osoby badane uzupełniały Skalę Wartości (SW) Miltona Rokeacha rangując poszczególne pozycje od 1 do 18. Im niższa ranga, tym bardziej wartość była ceniona przez osobę.

Wyniki:
Hipoteza główna zakładająca, że wystąpi istotna statystycznie różnica w hierarchii wartości osób niedosłyszących i słyszących normalnie została potwierdzona, choć w bardzo niewielkim stopniu. Statystycznie istotną różnicę wykryto tylko w odniesieniu do jednej wartości ostatecznej – mądrości. Zauważono jednak pewną tendencję – wśród niektórych wartości były takie, którym do osiągnięcia poziomu istotności statystycznej brakowało kilka setnych.

Wnioski:
Należałoby zwiększyć badane grupy i dokonać po raz kolejny analiz statystycznych. Być może udałoby się wówczas wykazać więcej istotnych statystycznie różnic pomiędzy osobami ze słuchem w normie i z niedosłuchem. Zastanowić należy się także, jak można by sprawdzić fakt zrozumienia pozycji zawartych w Skali Wartości, aby wyeliminować możliwość ich niezrozumienia. Na koniec, rozważyć można rozszerzenie badań na osoby z innych miast. Postulat ten wydaje się być zasadny, ponieważ Lublin jest ośrodkiem, gdzie osoby niedosłyszące otoczone są dobrą opieką i wsparciem.