PRACA PRZEGLĄDOWA
Wizualizacja mówienia i wielozmysłowe wspomaganie słuchania z zastosowaniem fonogestów
 
Więcej
Ukryj
1
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Katedra Pedagogiki Specjalnej
 
 
Data publikacji: 04-11-2020
 
 
Autor do korespondencji
Kazimiera Krakowiak   

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Katedra Pedagogiki Specjalnej, Aleje Racławickie 14, 20-950 Lublin, e-mail: kazimiera.krakowiak@wp.pl
 
 
Now Audiofonol 2013;2(1):11-15
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Warunkiem przyswojenia sobie języka dźwiękowego i nauczenia się mowy przez dziecko jest precyzyjne odróżnianie wszystkich elementarnych jednostek frazy (czyli sylab i głosek) w szybko płynącym strumieniu mowy (w ciągu fonicznym). Uszkodzenie narządu słuchu nie umniejsza wrodzonych zdolności językowych dziecka. Głębokie odbiorcze (zmysłowo-nerwowe) uszkodzenie słuchu blokuje jednak dostęp do klucza, według którego koduje się znaczenia. Dziecko głuche mimo wrodzonej zdolności do kategorialnego odróżniania elementów strumienia mowy praktycznie doświadcza afonemii lub bardzo poważnej dysfonemii, tzn. nie potrafi odróżniać i rozpoznawać słyszanych głosek tak precyzyjnie, aby przypisywać im wartość językową. Nie nabywa języka i mowy spontanicznie w codziennych konwersacjach. Nie może też z łatwością opanować umiejętności kontrolowania własnych wypowiedzi. Nie jest więc dla niego możliwe wypracowanie sobie bogatego języka. Deficyt w zakresie języka jest prawdziwą przyczyną trudności komunikacyjnych i edukacyjnych osób niesłyszących. Ten deficyt sprawia, że mają one nie tylko trudności w rozumieniu i zaburzenia mówienia, lecz także trudności w czytaniu i pisaniu. Dziecku konieczna jest pomoc w uzyskaniu dostępu do sylab, a inaczej mówiąc, konieczne jest przezwyciężenie afonemii i dysfonemii, czyli fonemizacja strumienia mowy.
 
REFERENCJE (20)
1.
Białas M.: Głusi, język, metafora. Rozumienie metaforycznego znaczenia wyrażeń językowych przez uczniów niesłyszących. Piotrków Trybunalski, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2007.
 
2.
Cornett R.O.: The Century – Old Wisdom of Aleksander Graham Bell. Volta Review, 1990; 92: 145–53.
 
3.
Cornett R.O., Daisey M.E.: Badania naukowe dotyczące fonogestów. (W): Domagała-Zyśk E. (red.). Metoda fonogestów w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem. Lublin, Wyd. KUL, 2009; 251–65.
 
4.
Domagała-Zyśk E. (red.): Metoda fonogestów w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem. Lublin, Wyd. KUL, 2009.
 
5.
Gleason J.B., Ratner N.B. (red.): Psycholingwistyka. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005.
 
6.
Krakowiak K.: Fonogesty – polska adaptacja cued speech. Biuletyn Audiofonologii, 1989; 1(1): 27–35.
 
7.
Krakowiak K.: Fonogesty jako narzędzie formowania języka dzieci z uszkodzonym słuchem. Komunikacja językowa i jej zaburzenia, t. 9. Lublin, Wyd. UMCS, 1995.
 
8.
Krakowiak K., Sękowska J.: Mówimy z fonogestami. Przewodnik dla rodziców i przyjaciół dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem. Warszawa, WSiP, 1996.
 
9.
Krakowiak K.: Metoda fonogestów jako urzeczywistnienie myśli Jana Siestrzyńskiego. (W:) Szymerowski D. (red.). Sympozjum naukowe z okazji 80 rocznicy powstania szkoły dla niesłyszących w Wejherowie. Wejherowo, 2001; 10–25.
 
10.
Krakowiak K.: W poszukiwaniu własnej drogi wychowania dziecka z uszkodzeniem słuchu (próba oceny współczesnych metod wychowania językowego). Audiofonologia, 2002; 21: 33–53. Przedruk w: Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu. Lublin, Wyd. KUL, 2006; 135–55.
 
11.
Krakowiak K.: Rola eurytmii w komunikowaniu się. (W:) Bednarczuk L., Stachurski E., Szymański T. (red.). Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Folia 19. Studia Linguistica II. Kraków, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2004(a): 191–98.
 
12.
Krakowiak K.: Rola sylaby w procesie opanowywania języka przez dziecko niesłyszące. Logopedia, 2004(b); 33: 192–203.
 
13.
Krakowiak K.: Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu. Lublin, Wyd. KUL, 2006.
 
14.
Krakowiak K.: Fonogesty – metoda komunikowania się słyszących rodziców z niesłyszącymi dziećmi i budowania w dziecięcych umysłach sensoryczno-motorycznej bazy mowy. (W:) Błeszyński J.J. (red.). Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków, Oficyna Wyd. „Impuls”, 2006; 211–41.
 
15.
Krakowiak K.: Przemiany kompetencji i postaw surdopedagogów i logopedów związane ze stosowaniem metody fonogestów. (W:) Domagała-Zyśk E. (red.). Metoda fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem. Lublin, Wydawnictwo KUL, 2009; 75–95.
 
16.
Krakowiak K.: Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu. Lublin, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2012.
 
17.
Leszka J.: Wychowanie słuchowo-językowe dzieci niesłyszących z zastosowaniem fonogestów. Praca doktorska napisana pod kierunkiem dr hab. K. Krakowiak, prof. KUL w Katedrze Pedagogiki Specjalnej KUL, 2006.
 
18.
Ostapiuk B.: Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. Audiofonologia, 1997; 10: 117–36. Przedruk w: Logopedia, 2000; 28.
 
19.
Siestrzyński J: Teoria i mechanizm mowy z zastosowaniem do nauki czytania dla wszystkich, a do nauki wymawiania dla głuchoniemych dzieci, z dodaniem uwag nad sposobem nauczania tychże, mps. 1820.
 
20.
Worsfold A.: Implanty ślimakowe i fonogesty – doświadczenia międzynarodowe. (W:) Domagała-Zyśk E. (red.). Metoda fonogestów w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem. Lublin, Wyd. KUL, 2009.
 
Scroll to top