PRAKTYKA KLINICZNA
Wsparcie emocjonalne dla rodziców dzieci głuchych i słabosłyszących w ramach terapii surdologopedycznej
 
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Klinika Rehabilitacji, Warszawa/Kajetany
 
 
Data publikacji: 29-10-2020
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Kobosko   

Światowe Centrum Słuchu, Klinika Rehabilitacji, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn, e-mail: j.kobosko@ifps.org.pl
 
 
Now Audiofonol 2016;5(1):64-73
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule podjęto zagadnienie wsparcia emocjonalnego dla rodziców dzieci głuchych i słabosłyszących w ramach terapii surdologopedycznej. Składa się on z 4 części. W części pierwszej omówiono, czym jest wsparcie emocjonalne, jego znaczenie i źródła w odniesieniu do rodziców dzieci głuchych. Część druga zawiera wyniki badań jakościowych pilotażowych na temat tego, „czym jest dla mnie wsparcie?” i „kiedy czuję się wspierana?”, przeprowadzonych z udziałem terapeutek mowy. W części trzeciej omówiono psychologiczne aspekty udzielania wsparcia emocjonalnego rodzicom dzieci głuchych przez logopedów (i innych specjalistów), do których należą: a) osobowa relacja terapeuty mowy i rodzica, b) role i zasady tworzące ramy dla terapii surdologopedycznej, a także dla udzielanego rodzicom wsparcia, c) „granice” w relacji terapeuta mowy i rodzic, d) efektywne komunikowanie się z drugą osobą, e) niezaprzeczanie głuchocie dziecka i jej konsekwencjom, a także uczuciom doświadczanym przez rodzica: bezsilności, smutku, złości i innych, f) właściwe korzystanie z własnych doświadczeń i wiedzy przez terapeutów mowy. W czwartej części zaprezentowane zostały przykłady sytuacji trudnych, z którymi spotykać się mogą logopedzi, a także pokazano możliwości różnych interwencji, jakie wykorzystywać mogą terapeuci mowy wobec rodziców dzieci głuchych w ramach prowadzonej terapii surdologopedycznej dzieci. Podsumowaniem jest m.in. wniosek, że terapeuci mowy prowadzący terapię logopedyczną dzieci głuchych i słabosłyszących powinni mieć możliwość psychoedukacji i szkolenia w zakresie świadomego i efektywnego emocjonalnego wspierania rodziców, którzy odgrywają ogromną rolę w terapii. Autorka postuluje wprowadzenie możliwości superwizji czy uczestnictwa w tzw. grupach balintowskich dla surdologopedów oraz logopedów pracujących z dziećmi o innych zaburzeniach i ich rodzicami, celem wsparcia tej grupy zawodowej w tworzeniu optymalnej dla rodziców i ich dzieci relacji terapeuty mowy i rodzica.
 
REFERENCJE (30)
1.
Kondracka-Szala M. Wsparcie społeczne osób stygmatyzowanych. Wirtualne grupy samopomocowe. Warszawa: Difin SA; 2015.
 
2.
Sęk H. O wieloznacznych funkcjach wsparcia społecznego. W: Cierpiałowska L, Sęk H, red. Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia. Wybrane zagadnienia. Poznań: Wydawnictwo Humaniora; 2001.
 
3.
Heszen I. Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2013.
 
4.
Carver CS. You want to measure coping but your protocol’s too long. Consider the Brief COPE. Int J Behav Med, 1997; 4(1): 92–100.
 
5.
Kobosko J. Rodzice dziecka głuchego wobec różnych form pomocy psychologicznej – dlaczego trudno po nie sięgać? W: Gałkowski T, Radziszewska-Konopka M, red. Wspomaganie rozwoju małego dziecka z wadą słuchu. Warszawa: Polski Komitet Audiofonologii; 2011, 143–56.
 
6.
Kobosko J. Pomoc psychologiczna słyszącym rodzicom a efektywność rehabilitacji dziecka głuchego. Otorynolaryngologia – przegląd kliniczny, 2011; 10(1): 8–14.
 
7.
Zalewska M. Pomoc psychologiczna słyszącym rodzicom dziecka głuchego. W: Siedlecka H, Kulczycka E, red. Współczesne kierunki wczesnej diagnozy i wczesnej rewalidacji dziecka z wadą słuchu. Warszawa: Wydawnictwo APS; 2000, 33–36.
 
8.
Odzimek B. Pomoc psychologiczna rodzinom dzieci z uszkodzeniami słuchu. Potrzeby a rzeczywistość. W: Krakowiak K, Dziurda-Multan A, red. „Nie głos, ale słowo…”. Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL; 2006, 303–14.
 
9.
Dromi E, Ingber S. Israeli mothers’ expectations from early intervention with their preschool deaf children. J Deaf Stud Deaf Educ, 1999; 4(1): 50–68.
 
10.
Kobosko J. Tożsamość macierzyńska matek słyszących młodzieży głuchej i jej znaczenie dla rozwoju osobowej tożsamości tej młodzieży. Nieopublikowana rozprawa doktorska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii; 2007.
 
11.
Baran J. Problemy i konteksty wychowania dzieci z uszkodzonym słuchem w przekazach ich słyszących matek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP; 2012.
 
12.
Quittner AL, Glueckauf RL, Jackson DN. Chronic parenting stress: moderating versus mediating effects of social support. J Pers Soc Psych, 1990; 59: 1266–78.
 
13.
Jackson CW. Family supports and resources for parents of children who are deaf or hard of hearing. Am Ann Deaf, 2011; 156(4): 343–62.
 
14.
Kosmalowa J, Kobosko J. Grupa wsparcia dla rodziców dzieci z wadą słuchu. Szkoła Specjalna, 2002; 3: 174–80.
 
15.
Kornaś D. Grupa wsparcia jako forma pomocy rodzinie dziecka niepełnosprawnego. W: Antoszewska B, Kossakowski C, red. Uwarunkowania i kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek; 2011.
 
16.
Borowicz A. Stres rodziców wychowujących dzieci z niepełnosprawnością słuchową. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, 2012; 3: 55–80.
 
17.
Drat-Ruszczak K, Drążkowska-Zielińska E. Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica; 2005.
 
18.
Rogers CR. O stawaniu się osobą. Tłum. Karpiński M. Poznań: Wydawnictwo Rebis; 2002.
 
19.
Muñoz K, Nelson L, Blaiser K, Price T, Twohig M. Improving support for parents of children with hearing loss. Provider training on use of targeted communication strategies. J Am Acad Audiol, 2015; 26: 118–27.
 
20.
Zalewska M. Psychologiczne aspekty stwierdzenia głuchoty u dziecka. W: Rola J, red. Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej; 1998.
 
21.
Kobosko J. Depresja matek i ojców a głuchota dziecka. Znaczenie satysfakcji małżeńskiej jako predyktora. Roczniki Pedagogiczne, 2013; 3: 123–40, www.ceeol.com.
 
22.
Broggi MA, Sabatelli R. Parental perceptions of the parent-therapist relationships: effects on outcomes of early intervention. Phys Occup Ther Pediatr, 2010; 30(3): 234–47.
 
23.
Pankowska A, Zgoda M, Lutek A, Barej A. Sprawozdanie z III Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Słucham, więc potrafię” (Listening is „I can”) – terapia audytywno-werbalna. Czas posłuchać, 30.11.2012 r., Kajetany. Nowa Audiofonologia, 2013; 2(1): 87–90.
 
24.
Zalewska M. Dziecko w autoportrecie z zamalowaną twarzą. Psychiczne mechanizmy zaburzeń rozwoju tożsamości dziecka głuchego i dziecka z opóźnionym rozwojem mowy. Warszawa: Jacek Santorski & CO Wydawnictwo; 1998.
 
25.
Geldard K, Geldard D. Rozmowa, która pomaga. Podstawowe umiejętności terapeutyczne. Gdańsk: GWP; 2004.
 
26.
Szustrowa T, red. Swobodne techniki diagnostyczne. Wywiad i obserwacja. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego; 1991.
 
27.
Mayerscough PM, Ford M. Jak rozmawiać z pacjentem? Gdańsk: GWP; 2002.
 
28.
Kottler J. Opór w psychoterapii. Jak pracować z trudnym klientem? Gdańsk: GWP; 2003.
 
29.
Eichelberger W, Stanisławska IA. Być lekarzem, być pacjentem. Rozmowy o psychologii relacji. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca; 2013.
 
30.
Jedliński K. Jak rozmawiać z tymi, co stracili nadzieję. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.; 1997.
 
Scroll to top