PRACA BADAWCZA
Implant ślimakowy z perspektywy osób dorosłych z głuchotą prelingwalną – badanie jakościowe
Joanna Kobosko 1, A-B,D-F
,
 
,
 
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Klinika Rehabilitacji, Warszawa/Kajetany
 
2
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Warszawa/Kajetany
 
 
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu;
 
 
Data publikacji: 24-10-2020
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Kobosko   

Światowe Centrum Słuchu, Klinika Rehabilitacji, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn, e-mail: j.kobosko@ifps.org.pl
 
 
Now Audiofonol 2018;7(3):27-41
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Implant ślimakowy (ang. Cochlear Implant, CI) odgrywa ważną rolę w życiu osób dorosłych z głuchotą prelingwalną niezależnie od wieku, w którym otrzymały tę elektroniczną protezę słuchu. Poza indywidualnymi wypowiedziami użytkowników CI na ten temat w Polsce jak dotąd nie ma badań jakościowych poświęconych znaczeniu, oraz pozytywnym i negatywnym stronom stosowania CI w tej grupie osób.

Cel:
W badaniach postawiono pytanie o znaczenie CI, a także pozytywne i negatywne strony tego urządzenia w percepcji osób dorosłych prelingwalnie ogłuchłych.

Materiał i metoda:
Uczestnikami badań byli dorośli z głuchotą prelingwalną zaopatrzeni w CI w okresie dzieciństwa, adolescencji lub dorosłości, którzy odpowiedzieli na ankiety rozesłane drogą pocztową. Stanowią oni grupę n = 28 osób, w tym 20 kobiet i 8 mężczyzn, o wysokich kompetencjach w języku polskim fonicznym. Wskaźnik odpowiedzi zwrotnych wynosi 40%. Osoby badane odpowiadały na trzy pytania dotyczące: znaczenia CI, pozytywnych i negatywnych jego stron. Wypowiedzi ankietowe zostały poddane analizie jakościowej z wykorzystaniem metody analizy treści (ang. Content Analysis). Wyodrębniono kategorie do analizy otrzymanego materiału treściowego, które pozwoliły na opis, jak spostrzegają znaczenie oraz pozytywne i negatywne strony CI jego użytkownicy z głuchotą prelingwalną.

Wyniki:
Okazało się, że znaczenie CI wyraża się jego pozytywną lub bardzo pozytywną waloryzacją i poprawą jakości życia jego użytkowników. Wiąże się to przede wszystkim z możliwością słyszenia za pomocą tego urządzenia, a także mówienia i porozumiewania się z otoczeniem w języku fonicznym. Niektórzy uczestnicy badań doświadczają w związku z CI możliwości rozwoju, poprawy funkcjonowania w relacjach społecznych ze słyszącymi, relacjonują pozytywne emocje odnoszące się do CI. Negatywne strony CI to przede wszystkim eksploatacyjno-techniczne, jak np. częsta zmiana baterii, jak i związane z ograniczeniami w codziennej aktywności, np. sport, czy też dotyczące sfery medycznej, np. niemożność wykonywania wybranych badań, przykładowo rezonansu magnetycznego.

Wnioski:
Pozytywna waloryzacja CI przez jego użytkowników z głuchotą prelingwalną pozostaje w zgodności z doniesieniami na ten temat. Zwracają uwagę negatywne strony w percepcji jego badanych użytkowników, zwłaszcza te, które stają się lub mogą się stać przyczyną przerw w działaniu systemu CI jako źródło doświadczanego niepokoju, lęku czy paniki w takich sytuacjach. Różne formy interwencji psychologicznej powinny znaleźć się w ofercie rehabilitacyjnej dla użytkowników CI z tej grupy, by mogli wypracować efektywne strategie radzenia sobie z negatywnymi doświadczeniami związanymi z korzystaniem z CI, jak i skonfrontować się z własną głuchotą.

 
REFERENCJE (47)
1.
Skarżyński H. Wszczep ślimakowy u osoby dorosłej z głuchotą prelingwalną. Otolaryngol Pol, 1994; 48(Supl. 15): 152–59.
 
2.
Skarżyński H, Szuchnik J, Mueller-Malesińska M. Implanty ślimakowe – rehabilitacja. Warszawa: Stowarzyszenie Człowiek–Człowiekowi; 2004.
 
3.
Piotrowska A, Obrycka A, Lorens A, Skarżyński H. Implanty ślimakowe – wczoraj i dziś. Now Audiofonol, 2014; 3(4): 23–27.
 
4.
Most T, Shrem H, Duvdevani I. Cochlear implantation in late-implanted adults with prelingual deafness. Am J Otolaryngol, 2010; 31(6): 418–23.
 
5.
Bosco E, Nicastri M, Ballantyne D, Viccaro M, Ruoppolo G, Maddalena AI, Mancini P. Long term results in late implanted adolescent and adult CI recipients. Eur Arch Otorhinolaryngol, 2013; 270(10): 2611‒20.
 
6.
Forli, F., Turchetti, G., Giuntini, G., Bellelli, S., Fortunato, S., Bruschini i wsp. Cochlear implant in prelingually deafened oralist adults: speech perception outcomes, subjective benefits and quality of life improvement. Acta Otorhinolaryngol Ital, 2017; 37(5): 416‒22.
 
7.
Craddock L, Cooper H, Riley A, Wright T. Cochlear implants for prelingually profoundly deaf adults. Cochlear Implants Int, 2016; 17 Suppl 1: 26–30.
 
8.
Schramm D, Fitzpatrick E, Seguin C. Cochlear implantation for adolescents and adults with prelinguistic deafness. Otol Neurotol, 2002; 23: 698‒703.
 
9.
Kosztyła-Hojna B, Moskal D. Wpływ implantu ślimakowego (CI) na proces fonacji i komfort życia pacjentów z głuchotą pre-i postlingwalną. Pol. Merkuriusz Lek, 2012; 33: 70‒79.
 
10.
Finlay L, Molano-Fisher P. ‘Transforming’ self and world: a phenomenological study of a changing life world following a cochlear implant. Med Health Care Philos, 2008; 11(3): 255‒67.
 
11.
Zębik J. Tożsamość osoby zaimplantowanej – czyli o sobie. W: Woźnicka E, red. Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych. Łódź: PZG Oddział Łódzki, WSHE; 2007, s. 233‒49.
 
12.
Rostkowska J. Implant ślimakowy a młodzież z głuchotą prelingwalną. Spojrzenie okiem logopedy. W: Kobosko J, red. Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie. Warszawa: Stowarzyszenie „Usłyszeć Świat”; 2009, s. 247‒51.
 
13.
Jurkiewicz A. Nad implantem zastanawiałam się dwanaście lat. W: Kobosko J, red. Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa: Stowarzyszenie „Usłyszeć Świat”; 2009, s. 252‒57.
 
14.
Rostkowska J. Wojewódzka B. Analiza efektów terapii 51-letniego pacjenta prelingwalnie ogłuchłego zaopatrzonego w implant ślimakowy. Now Audiofonol, 2013; 2(3): 49–58.
 
15.
Lane H. Maska dobroczynności. Deprecjacja społeczności głuchych. Tłum. Gałkowski T, Kobosko J. Warszawa: WSiP; 1996.
 
16.
Leigh IW. A lens on deaf identities, Oxford, New York: Oxford University Press; 2009.
 
17.
Kobosko J. Osoba głucha (słabosłysząca), to znaczy kto? – tożsamość osobowa młodzieży głuchej i słabosłyszącej rodziców słyszących. W: Kobosko J, red. Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa: Stowarzyszenie „Usłyszeć Świat”; 2009, s. 19‒35.
 
18.
Podgórska-Jachnik D. Głusi. Emancypacje. Łódź: Wydawnictwo UŁ; 2013.
 
19.
Wojda P. Razem czy osobno? Dylematy edukacji a język „osób z uszkodzeniami narządu słuchu”. W: Lejzerowicz M, Stankiewicz T, Krasnodębski M, red. Nowy nauczycie, nowa edukacja. Warszawa: Wyższa Szkoła Przymierza Rodzin; 2014, s. 31‒58.
 
20.
Potrzebka W, Moroń E, Tomaszewski P, Piekot T. Implantacja ślimakowa z perspektywy krytycznej. W: Bargiel-Matusiewicz K, Tomaszewski P, Pisula E, red. Kulturowe oraz społeczne aspekty zdrowia i obrazu ciała. Warszawa: Wydawnictwa UW; 2015, s. 67–90.
 
21.
Wrześniewska-Pietrzak M. Aksjologiczne wyznaczniki tożsamości w wypowiedziach głuchych i czasopiśmie środowiskowym „Świat Ciszy”. Poznań: Wydawnictwo Rys; 2017.
 
22.
Tomaszewski P. Implanty ślimakowe – etyka a wybór. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, w druku.
 
23.
Krakowiak K. Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu. Lublin: Wyd. KUL; 2012.
 
24.
Kobosko J. Doświadczanie siebie jako osoby głuchej – badania nad młodzieżą głuchą i jej słyszącymi matkami z perspektywy interpersonalnej. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 2010; 11: 101‒122.
 
25.
Rich S, Levinger M, Werner S, Adelman C. Being an adolescent with a cochlear implant in the world of hearing people. Coping in school, in society and with self-identity. Int J Ped Otorhinolaryngol, 2013; 77(8): 1337‒44.
 
26.
Chapman M, Dammeyer J. The significance of deaf identity for psychological well-being. J Deaf Stud Deaf Educ, 2016; 22(2): 187‒94.
 
27.
Kobosko J. Tożsamość osób głuchych z implantem ślimakowym – wyzwania i dylematy współczesności. Referat wygłoszony na konferencji „Głusi i słabosłyszący w perspektywie tradycji, teraźniejszości i przyszłości”, Warszawa, 22‒23 września 2017 r.
 
28.
Wheeler A, Archbold S, Gregory S, Skipp A. Cochlear implants: The young people’s perspective. J Deaf Stud Deaf Educ, 2007; 12(3): 303‒16.
 
29.
Hilton K, Jones F, Harmon S, Cropper J. Adolescents’ experiences of receiving and living with sequential cochlear implants: An interpretative phenomenological analysis. J Deaf Stud Deaf Educ, 2013; 18(4): 513‒31.
 
30.
Wald RL, Knutson JF. Deaf cultural identity of adolescents with and without cochlear implants. Ann Otol Rhinol Laryng, 2000; 185: 87–89.
 
31.
Spencer LJ, Tomblin JB, Gantz BJ. Growing up with a cochlear implant: education, vocation, and affiliation. J Deaf Stud Deaf Educ, 2012; 17(4): 483‒98.
 
32.
Irasiak A. Tożsamość osób z implantem ślimakowym. W: Derbis R, red. Psychologiczne konteksty jakości życia społecznego. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii Jana Długosza; 2010, s. 371‒389.
 
33.
Zalewska M. Dziecko w autoportrecie z zamalowaną twarzą. Psychiczne mechanizmy zaburzeń rozwoju tożsamości dziecka głuchego i dziecka z opóźnionym rozwojem mowy. Warszawa: J. Santorski i CO Wydawnictwo;1998.
 
34.
Zalewska M. Mechanizmy zaburzeń tożsamości u młodzieży głuchej mającej słyszących rodziców – kliniczne studium głuchego chłopca. W: Kobosko J, red. Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa: Stowarzyszenie „Usłyszeć Świat”; 2009, s. 78‒83.
 
35.
Kobosko J, Co to znaczy być osobą głuchą? Studia nad tożsamością osobową młodzieży głuchej ze słyszących rodzin. W: Woźnicka E, red. Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych. Łódź: WSHE, PZG; 2007; s. 33‒51.
 
36.
Kobosko J, Geremek-Samsonowicz A, Skarżyński H. Psychologiczne uwarunkowania decyzji słyszących rodziców o implancie ślimakowym dla ich głuchego dziecka. Now Audiofonol, 2015; 4(3): 101. Abstrakt.
 
37.
Mitchiner JC, Sass-Lehrer M. My child can have more choices. Reflections of Deaf mothers on cochlear implants for their children. W: Paludneviciene R, Leigh IW, red. Cochlear implants. Evolving perspectives. Washington DC: Gallaudet University Press; 2011, s. 71–94.
 
38.
Kotowicz, J. Głuche dziecko z implantem ślimakowym. Propozycja dwujęzyczności migowo-fonicznej w środowisku rodzinnym i szkolnym. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, 2017; 70: 114‒26.
 
39.
Krejtz K, Krejtz I. Metoda analizy treści – teoria i praktyka badawcza. W: Stemplewska-Żakowicz K, Krejtz K, red. Wywiad psychologiczny. Wywiad jako postępowanie badawcze. Część 1. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP; 2005, s. 129‒149.
 
40.
Zębik J. Tożsamość osób g/Głuchych z implantem ślimakowym w Polsce. W: Kobosko J, red. Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa: Stowarzyszenie „Usłyszeć Świat”; 2009, s. 45‒51.
 
41.
Malmberg M, Sundewall-Thorén E, Öberg M, Lunner T, Andersson G, Kähäri K Experiences of an Internet-based aural rehabilitation (IAR) program for hearing aid users: a qualitative study. Int J Audiol, 2018; 1‒7. [Epub ahead of print].
 
42.
Eisenberg L. Use of the cochlear implant by prelingually deaf. Ann Otol Rhinol Laryngol Suppl, 1982; 91: 62‒66.
 
43.
Kobosko J. Gdzie jest moje prawdziwe Ja(self)? Świat emocji młodzieży głuchej ze słyszących rodzin. W: Krakowiak K, Dziurda-Multan A, red. Nie głos, ale słowo... Ku wspólnocie komunikacyjnej niesłyszących i słyszących. Lublin: Wydawnictwo KUL; 2011, s. 81‒95.
 
44.
Kobosko J. Spostrzeganie wsparcia emocjonalnego a jakość relacji z innymi ludźmi u osób z głuchotą prelingwalną. W: Parys K, Pasteczka M, Sikorski J, red. Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością – konteksty indywidualne i środowiskowe, t. 4.2. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego; 2017, s. 221‒37.
 
45.
Marcia J. Development and validation of ego identity status. J Personal Soc Psychol, 1966; 3: 551‒58.
 
46.
Winnicott DW. Dziecko, jego rodzina i świat. Tum. Bartosiewicz A. Warszawa: J. Santorski i CO Wydawnictwo;1993.
 
47.
Ohna ES. Deaf in my own way: Identity, learning and narratives. Deafness and Education International, 2004; 6(1): 20–37.
 
Scroll to top